بلاگ
فیروزه جواهر ایرانی
فیروزه یا پیروزه یک کانی کمیاب و ارزشمند به رنگهای طیف فیروزهای (آبی روشن تا سبز) و از ردهٔ فسفات است. این کانی بهدست فیروزهتراشان شکل داده میشود و به عنوان نگین برای انگشتر، گردنبند، گوشواره و دیگر جواهرات به کار میرود. فیروزه مانند بسیاری از جواهرات کدر دیگر، با معرفی جایگزینهای نوین و مواد مصنوعی به بازار، از لحاظ اقتصادی نسبت به گذشته کم ارزشتر شده.
ترکیب آن فسفات آبدار طبیعی آلومینیم با فرمول شیمیایی Cu(II)Al6(PO4)4(OH)8·4H2O است و در دستگاه کجوجهی متبلور میشود، با مس آبیرنگ (فیروزهای) است و به عنوان جواهر بهکار میرو.د
معیار سنجش جهانی کیفیت سنگ فیروزه بر اساس رنگ، سنگ فیروزه معدن نیشابور میباشد.
قدمت آن در ایران حداقل ۲۰۰۰ سال است که منبع مهم فیروزه بودهاست. در ابتدا ایرانیان آن را (پیروزه) به معنای «پیروزی» نامیدند و بعدها عربها آن را فیروزه نامیدند. در معماری ایرانی از فیروزه آبی برای پوشاندن گنبد کاخها استفاده میشد زیرا رنگ آبی قوی آن نمادی از بهشت روی زمین بوده است. مهمترین و با کیفیتترین معدن فیروزه در ایران و جهان معدن فیروزه نیشابور میباشد .ایران در استانهای سمنان و کرمان نیز دارای معادن فیروزه است.
در ایران، فیروزه برای هزاران سال عملاً سنگ ملی بوده و بهطور گسترده برای تزئین اشیاء (از عمامه گرفته تا لگام اسب، مساجد، و دیگر بناهای مهم داخل و خارج استفاده میشده است مانند مسجد جامع عباسی اصفهان. سبک ایرانی و استفاده از فیروزه بعداً به دنبال تأسیس امپراتوری گورکانی در هند به هند آورده شد و تأثیر آن در جواهرات طلای با خلوص بالا همراه با یاقوت و الماس و در بناهایی مانند تاج محل مشاهده شده است.